Begin 2007 dient De Bosscher aan de Vrije Universiteit Brussel een doctoraatsthesis in. Haar onderwerp is een internationale studie die het topsportklimaat van 1999 tot 2003 vergeleek in zes landen. Ze leidde het onderzoek, en bedacht met haar internationale collega's een nieuwe methode om het topsportklimaat in zes landen te kunnen vergelijken: negen

pijlers

. Helaas had ze weinig goed nieuws voor ons land.

Wat besluit u voor België?

,,De conclusie is duidelijk: ons land is altijd de laatste van alle onderzochte regio's. Dat het slecht gaat, moet niet eeuwig zo zijn, dat bewijst Groot-Brittannië: ze zijn er goed bezig, ze willen er staan in de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Belangrijk is dat ze nog niet lang goed bezig zijn. Na hun slechte prestaties tijdens de Olympische Spelen van 1996 hebben ze hevig geïnvesteerd: met uitstekende resultaten in Sydney, vier jaar later. Dat bewijst dat het niet altijd zo lang hoeft te duren om resultaten te boeken.''

,,Eén lichtpuntje toch: in één van de pijlers komt Vlaanderen uit boven het gemiddelde van de zes landen: talent opsporen en ontwikkelen. Een beetje verwonderlijk misschien, maar het gaat om onze topsportscholen. Die moeten verbeteren maar globaal gezien is Vlaanderen daarin goed, zelfs een stapje voor.''

Het grootste probleem is dat Vlaanderen te weinig investeert.

,,Vlaanderen heeft de laatste jaren al een grote inhaalbeweging gemaakt: het topsportbudget is meer dan verdubbeld, van 3,5 naar 8,5 miljoen euro per jaar. Maar als we dat internationaal vergelijken kun je je de vraag stellen wat een verdubbeling betekent van een budget dat zo laag ligt en dat nog altijd onder dat van de andere landen ligt. De inhaalbeweging is dus toch nog niet voldoende. Vlaams minister van Sport Bert Anciaux wil tegen 2009 een jaarbudget topsport van 17,5 miljoen euro halen: daarmee haal je ongeveer vijf medailles in de Spelen, maar hierbij houden we er wel nog geen rekening mee dat de prijs van de medailles zal stijgen omdat de andere landen ook niet stilstaan. Vlaanderen wil tien medailles op de Olympische Spelen van 2016. Wel, dan is er minstens 35 miljoen euro per jaar nodig, alleen voor topsport.''

,,Een van de belangrijkste conclusies van het onderzoek is dus dat de prijs van medailles toeneemt, want er zijn steeds meer landen die medailles winnen en investeren. Nederland spreekt nu al van 5 miljoen euro voor een medaille. Dat de prijs van de topsport toeneemt, is ook overduidelijk: het marktaandeel van de zes onderzochte landen in de prestaties van Athene in 2004 ten opzichte van Sydney 2000 is gelijk gebleven of zelfs gedaald. Dus: landen presteren minder goed, ondanks hun hogere uitgaven voor topsport. Het is alweer een bewijs dat de prijs van medailles en succes stijgt.''

,,Topsport wordt trouwens niet bepaald door wat je in je eigen land doet, maar door wat de concurrentie in andere landen doet. En als de concurrentie nog veel meer doet dan Vlaanderen, wat meestal het geval is, betekent dit dat Vlaanderen nog een veel grotere stap moet zetten om te kunnen bijbenen.''

Vlaanderen krijgt ook een onvoldoende voor zijn atletenbegeleiding.

,,Alle landen hebben goed geïnvesteerd, behalve België. Vreemd, want we hebben tewerkstellingscontracten voor atleten, bij Bloso en Atletiek Vlaanderen: een vijftigtal in totaal. Het loon blijkt vrij goed te zijn als je vergelijkt met andere landen, zelfs soms iets beter. In het Verenigd Koninkrijk sporen ze atleten aan om nog een beetje te werken naast hun loon, in Frankrijk krijgen atleten voorzieningen om te leven zoals een appartement maar geen loon.''

,,Maar in Vlaanderen heerst het alles-of-nietssysteem. We investeren in theorie alleen in atleten die de top twaalf kunnen halen, bij Bloso tenminste. Heel de brede top daaronder, die potentiële medaillekansen heeft, krijgt niets, en dat is een probleem. Wij merken dat elk ander land de atleten onder zijn toppers niet zomaar laat vallen: ze geven geen loon maar wel begeleiding en onkosten. Onze atleten krijgen geen begeleiding. Zelfs wie een contract heeft, krijgt een loon en moet voor de rest zijn plan trekken, om het cru te zeggen: hij wordt buiten het financiële luik bijna niet begeleid. In andere landen krijgt men psychologische, medische en voedingsbegeleiding. Hier bestaat dat niet.''

Ook de opleiding en begeleiding voor coaches is onvoldoende in Vlaanderen, is uw besluit.

,,Kijk naar Steven Martens, die een coördinerende rol in de Vlaamse Tennisvereniging ruilt voor een baan bij de Britse tennisbond. Er zijn twee manieren om toptrainers te halen: je koopt de beste trainers in andere landen én je investeert zelf heel hard in het creëren van de beste trainers. Het Verenigd Koninkrijk investeert in beide, vandaar hun goede score. Wij hebben wel onze trainingspool, een aantal trainers die nu voltijds kunnen werken en door het ministerie betaald worden, maar blijkbaar hebben we nog niet altijd de besten en halen we de knowhow nog niet voldoende binnen.''

In Wallonië is het topsportklimaat dramatisch, wijst het onderzoek uit.

,,Wallonië scoort op elke pijler slecht. Het investeert nog minder dan Vlaanderen, drie of vier keer minder zelfs. Voor een heel groot deel is dat het gevolg van het

laissez-faire, laissez-passer

. Tja, stilstaan is achteruitgaan.''

Wat vindt u van het actieplan topsport?

,,Het Actieplan Topsport van Anciaux reikt tot 2009 en is een grote inhaalbeweging. Het is goed en er is al veel gedaan, maar het is

slechts

een inhaalbeweging. Als het hele actieplan uitgevoerd is, staan we pas op nul in vergelijking met de andere landen. Ik denk echt dat het te traag gaat. We weten sinds 2004 dat we moeten professionaliseren en dat is te weinig gebeurd. We zijn nog altijd aan het vechten tussen de verschillende instanties. Er is wel een stuurgroep topsport die alles probeert te coördineren, maar er blijven problemen tussen de instanties die willen zeggen dat zij het gedaan hebben. Zolang niet alle neuzen in dezelfde richting wijzen, lukt het niet.''

Waarin moet Vlaanderen zeker investeren om in de toekomst succesvol te zijn?

,,Talent- en trainersontwikkeling. Talentopsporing is de enige pijler waar we een concurrentieel voordeel hebben op sommige grotere landen. We zijn klein, dus moeten we het hebben van efficiëntie. We moeten ervoor zorgen dat we geen enkel talent missen en zorgen dat ze maximaal worden opgeleid. Als we geen enkel talent willen missen, moeten we trouwens ook in onze

breedtesport

investeren. Het is daar dat onze jonge talenten het eerst in contact komen met de sport, in de sportclub. En het tweede belangrijke onderdeel is de trainersopleiding: omdat dit misschien wel de belangrijkste pijler is tot succes, naast de atleet zelf. En omdat we merken dat ook de andere landen hier nog veel terrein moeten winnen, om het beroep te erkennen en professionaliseren.''

Gaat het er ook niet om om gewoon beter te werken?

,,Ja. Vlaanderen moet in het algemeen zijn middelen veel efficiënter besteden en in elk van de negen pijlers bekijken hoe we efficiënt kunnen investeren. Maar topsportbeleid lijkt wel de trein der traagheid. Kijk, Anciaux heeft nu een audit besteld (van de subsidies bij federaties, red.) en dat is op zich goed. Maar voor topsport weten wel al dat de federaties professioneler moeten werken. Meer zelfs, men weet zelfs heel precies wat er allemaal moet gebeuren. Toch moet men eerst nog een onderzoek doen om dat aan te tonen. Dat is niet efficiënt investeren. De trein der traagheid blijft maar rijden. Ik zou maar niet te veel verwachten van de Olympische Spelen over twee jaar. We moeten het beleid tijd geven, het duurt tien jaar en tienduizend trainingsuren om een topatleet te vormen. De vraag is natuurlijk of we voldoende doelmatig bezig zijn om tegen 2012 al meer medailles te behalen.''