Wekelijks worden spelleiders gekruisigd alsof ze een misdaad tegen de mensheid hebben begaan. Wie het voetbal alleen in de media volgt, kan niet anders dan tot de conclusie komen dat de referees de fouten opstapelen. Het lijkt alsof de scheidsrechterscommissie hard haar best doet om de blindste mollen van het land een fluitje in de mond of een vlag in de hand te stoppen.

De voorbije weken werd er in de pers gezocht naar oorzaken voor de malaise. De nieuwe evaluatiemethode, de betere honorering en al die regeltjes die de persoonlijkheid van de arbiter aantasten, bleken verantwoordelijk.

Als we het goed begrepen, ligt een vlekkeloze leiding maar voor het grijpen. De wekelijkse rapporten afschaffen, de refs opnieuw voor niks laten fluiten en de regeltjes die de persoonlijkheid van de scheids aantasten schrappen en klaar is kees.

Helaas, het zou niets oplossen. Scheidsrechters krijgen al decennialang punten en heel onze maatschappij is wild van rapporten.Vooral journalisten lijken wel de nieuwe schoolmeesters. Iedereen krijgt een cijfer opgeplakt: nieuwe tv-programma's, politici, spelers en natuurlijk ook scheidsrechters. Punten geven is zoveel gemakkelijker dan een onderbouwd oordeel vellen.

Een stoet ex-referees kwam de voorbije dagen voorbij om uit te leggen dat het vroeger allemaal veel beter was. Ouder worden heeft weinig voordelen, maar het geeft je wel het recht over het verleden te spreken.

Respect

De refs uit vorige tijden hadden niet meer persoonlijkheid dan hun opvolgers en deden hun werk heus niet beter. Even in het archief duiken en Mick Michels, Joris Jacobs, Bob Deps, Jan Pulinx of Hans Saris zullen je snel overtuigen. Bovendien zal ook duidelijk worden dat spelers en trainers toen voortdurend hun beklag maakten over het gebrek aan uniformiteit in de arbitrage. Om die reden werden al die afspraken ingevoerd. De klok terugzetten, is het laatste wat moet gebeuren.

Tot in de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw liepen scheidsrechters in een vest en met een das over het veld. Ze werden als onpartijdige rechters beschouwd en niet alles werd uitgeprobeerd om hen te misleiden of te provoceren. Respect is in onze maatschappij echter ver zoek en vooral het gezag moet het daarbij ontgelden.

Persoonlijkheid hangt niet samen met richtlijnen. Je hebt het of je hebt het niet. Arbiters die alleen anoniem kritiek durven spuien over de gang van zaken in hun hobby (lees beroep) zullen nooit persoonlijkheden worden. Ook niet als de regeltjes verdwijnen.

De richtlijnen op zich zijn niet schuldig. Het zijn wij mensen die de gebeurtenissen niet altijd juist interpreteren.

Scheidsrechters verdienen echter begrip. Het voetbal is sneller en agressiever (ook in de positieve betekenis) geworden. Rond het veld stonden in het verleden geen of slechts enkele camera's. Tegenwoordig worden tot 26 camera's, vertraagde en stilstaande beelden gebruikt om aan te tonen dat de spelleiding het bij het verkeerde eind heeft.

Videobeelden

Vooral de assistent-scheidsrechters zijn niet te benijden. Elke buitenspelfase wordt onder een microscoop geplaatst en ontleed alsof het een bacterie van de vogelgriep is. Wim De Coninck gebruikte op Belgacom TV vorige week bij Germinal Beerschot-Standard de cursus meetkunde voor gevorderden en kon desondanks niet bewijzen dat er sprake was van buitenspel. Het weerhield sommige commentatoren er niet van te beweren dat de grensrechter ziende blind was. Terwijl het nieuwe offside-reglement toch overduidelijk is: de vlaggenman mag alleen de arm strekken als hij absoluut zeker is.

'Alles wat mijn taak vergemakkelijkt, is welkom', pleitte de Engelse ref Howard Webb onlangs voor het gebruik van videobeelden. 'Er is niets erger voor een ref dan achteraf te moeten vaststellen dat hij verkeerd zat.' De FIFA wil nu met twee extra arbiters in de doelgebieden het aantal vergissingen verminderen, maar ook met tien ogen zijn de gekleurde heren kansloos tegen een dozijn of meer inzoomende cameralenzen.

Zolang de conservatieve krachten het licht niet zien en het gebruik van videobeelden toelaten, moet naar andere oplossingen worden gezocht. Het is alvast een goed idee om de leeftijdsgrens af te schaffen. Niet de geboortedatum is belangrijk, wel de prestaties die worden geleverd. Dick Jol en Roelof Luinge hebben in Nederland aangetoond hoe belangrijk de inbreng van gelouterde refs kan zijn. Op deze manier wordt bovendien de groep goede arbiters breder.

Achteraf straffen

De bond moet ook vaker achteraf optreden. Niet om het resultaat van een wedstrijd te wijzigen, maar om belhamels alsnog te straffen en hen en anderen te waarschuwen dat het voetbal een rechtvaardige wereld is. Fadiga werd terecht geschorst voor zijn kopstoot en Wasilewski moet ook aangepakt worden voor de klap die hij de Afrikaan een paar weken later verkocht. Het zou ook onaanvaardbaar zijn dat Boussoufa en Dante zonder sanctie wegkomen met de vliegende tackles waarmee ze in de bekermatchen het been van hun tegenstander hadden kunnen splijten en de rol van Simaeys in de topper moet ook nader worden bekeken.

Laten we vooral met z'n allen iets minder snel kritiek spuien op de refs. Het maakt de spelleiders alleen onzeker en leidt absoluut niet naar een betere arbitrage. We moeten beseffen dat aan scheidsrechters eisen worden gesteld die ze onmogelijk kunnen waarmaken. Als we nu eens eerder de blunders van de spelers en de trainers onder een vergrootglas zouden plaatsen, ook al hebben we hen volgende week weer nodig voor een paar quotes. Of zijn wij, journalisten, geen haar beter dan de falende trainers en spelers, die telkens de gemakkelijkste slachtoffers aanpakken?