Op 13 december doet de laatste het licht en de zeven speelautomaten uit in het Bingoal-kantoor in Kolderbos, in Genk. Het wedkantoor, een plek waar je vooral gaat om sportweddenschappen af te sluiten, krijgt geen vergunning meer. Het is zo het laatste op Genks grondgebied dat de deuren moet sluiten. Rouwig is burgemeester Wim Dries (CD&V) daar niet om. “Gokken stort mensen in armoede, en wij zijn al een arme gemeente. En we willen onze jongeren toch niet opvoeden tussen de gokkantoren?”

Sluiting

Vijf jaar geleden waren er nog tién wedkantoren in Genk, binnenkort dus geen meer. Mechelen heeft alle vijf de wedkantoren op haar grondgebied laten sluiten. In Antwerpen is het aantal teruggevallen van 37 naar 20.

Die golf aan sluitingen komt omdat de gemeenten nu een stok hebben om mee te slaan als het om wedkantoren gaat. “Sinds 2021 moeten die kantoren een convenant, een overeenkomst zeg maar, afsluiten met de gemeente waar ze gevestigd zijn”, zegt Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). “Gemeentebesturen kunnen weigeren als zo’n kantoor in de nabijheid ligt van scholen, van ziekenhuizen of van plaatsen die door jongeren bezocht worden.”

Maximaal 600

En weigeren doen de gemeenten dus massaal. “Bij ons zijn zeventien kantoren geweigerd”, zegt Johan Vermant, de woordvoerder van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA).

Het aantal wedkantoren is zo al fors teruggevallen. “Er mogen er maximaal 600 zijn in heel het land”, zegt Marjolein De Paepe van de Kansspelcommissie. “Er zijn intussen nog 467 vergunningen actief. Van 95 kantoren is het convenant nog in behandeling.” Veel kans dus dat de grote meerderheid van die laatste groep geweigerd wordt.

Gevaren

“Het is goed dat we ons op alle mogelijke manieren bewust worden van de gevaren van wedden en gokken”, zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD).

Waarom willen gemeenten die kantoren weg? “Ze zijn heel zichtbaar in het straatbeeld”, zegt professor Bram Constandt (UGent), die onderzoek doet naar sportgokken en de impact van gokreclame. “Iedereen is zich de afgelopen jaren ook bewuster geworden van de gevaren van gokken en kansspelen.”

Bombardement

De gokbedrijven antwoorden met een bombardement aan rechtszaken. In Genk zijn verschillende procedures lopende voor de burgerlijke rechtbank en voor de Raad van State. In Antwerpen lopen drie zaken tegen weigeringen van de stad, in Mechelen gaat het om vijf procedures.

“Het zal een juridische strijd worden”, zegt Tom De Clercq, de voorzitter van BAGO, de vereniging van private kansspeloperatoren. “Het is nu bon ton geworden om ons te viseren en alles te weigeren. Maar de consument is toch vrij om zijn tijd te besteden waar hij dat wil, als dat in een gecontroleerde en veilige omgeving gebeurt? Wat is het alternatief? Het illegale circuit loert om de hoek.”

Raamprostitutie

Daarom gaan ze in Antwerpen niet over tot een totale sluiting van alle wedkantoren. “Wij gaan het toespitsen op bepaalde zones, zoals de raamprostitutie”, zegt Johan Vermant, de woordvoerder van Bart De Wever. “Prostitutie is samen met gokken des mensen. Je kan dat niet volledig wegvagen, want dan duw je het naar de illegaliteit en de groezeligheid.”

De vraag is nu wat die lawine aan rechtszaken zal opleveren. Het belangrijkste zal worden wat nu precies de definitie is van “nabijheid”. Wat is “nabij” een school? Dat wordt niet verder gespecificeerd. “Daar zal de Raad van State ten gronde een uitspraak over moeten doen”, zegt Wim Dries. “Maar die verwacht ik pas binnen minstens een jaar.”

LEES OOK. Dagelijks honderden pogingen om te gokken door mensen met verbod: sommige weten niet dat ze op zwarte lijst staan