Rum, de rietsuikerbrandewijn die je proeft in een cuba libre of bacardi-cola, doet ook kinderlijk wegdromen van piraten met een zwart lapje voor één oog, van schatten, van zeerovers in en om de Caribische eilanden, eeuwen geleden, toen boten op de heenvaart slaven aanvoerden en op de terugtocht rum uit Martinique of Guadeloupe naar Frankrijk brachten. Om die route langs de Evenaar te eren, maar ook om het eiland Guadeloupe in het zonnetje te plaatsen en uit onvrede met de 'overdreven gereglementeerde' Brits-Amerikaanse Ostar-race, werd in 1978 de eerste Route du Rhum boven de doopvont gehouden. Toen al van Saint-Malo in Bretagne zuidwestwaarts naar Point-à-Pitre op Guadeloupe: reken op 3.510 zeemijl of 6.575 kilometer. Sindsdien is de vierjaarlijkse oceaanovertocht één van de klassiekers.

Namen als klokken zoals Michel Desjoyeaux en Ellen MacArthur, even beroemd in Frankrijk als Eddy Merckx bij ons, verbreiden de mythe. De verdwijning van Alain Colas en Loïc Caradec versterken het gevoel dat de deelnemers ook een beetje waaghalzen zijn. ,,Hier moet je getikt voor zijn", zei de olympische zilverenmedaillewinnaar Sebastien Godefroid ooit. Daar staat tegenover dat Florence Arthaud, de eerste vrouw die de race won, de populairste Française ooit werd.

Show

,,De Route du Rhum betekent voor het solozeilen wat de Ronde van Frankrijk is voor wielrenners", zegt Michel Kleinjans, een laconieke en onverstoorbare kerel die met de hulp van sappig Antwerps resoluut zijn eigen weg gaat. De Franse kranten staan al dagen bol van de Route du Rhum, de start komt live op de televisie, de schippers worden opgevoerd als showbizzsterren en naar de start komen deze middag zo'n 250.000 fanaten kijken. Bij de vorige uitgave doken er de week voor de start zelfs een miljoen mensen (!) op. ,,De charme is dat het een solorace is, de op één na oudste die er bestaat", zegt Kleinjans. ,,En de Fransen, tja. Die kunnen alles goed opkloppen, ze maken er een show van."

Een recordaantal van 74 deelnemers heeft zich ingeschreven, waarvan een tiental buitenlanders. Zowel een- als meerrompsboten (trimarans) doen trouwens mee, amateurs en profs. Ze starten deze middag allemaal samen. Het gevecht van de eenzame mens met de overweldigende oceaan, de onberekenbare weersomstandigheden en de strijd tegen de slijtage aan de boot en vermoeidheid van de schipper fascineert. De zeilers moeten perfect weten welke zeilen te hijsen en hoe ze het maximum uit hun vaartuig halen. Ze moeten ook het weer perfect inschatten, net als de wind en zeestromingen. Radioassistentie en telefoneren zijn toegestaan, iedereen heeft dan ook een 'routier' die achter een batterij computers de beste route aanraadt op basis van weerkaarten.

40.000 euro kosten

Gaat het Kleinjans trouwens makkelijk af om afscheid te nemen van zijn gezin? ,,Nee, het doet pijn aan het hart. Mijn vrouw is het nu wel al gewoon, en elke dag bel ik naar huis. Ze is dan wel wat bezorgd, hoewel het niet echt gevaarlijk is wat ik doe. Al is het ook niet zonder risico: er kan wel wat gebeuren."

Arme dutsen maken geen kans. Kleinjans rekende uit dat hij 7.500 euro inschrijvingsgeld neertelde, 4.000 euro communicatiekosten heeft en 5.000 euro moet betalen voor de verzekering. En dan zwijgen we nog over zijn boot, jaartal 1997, die hij bijna helemaal heeft laten demonteren en opnieuw opbouwen. ,,Een boot kost veel geld. Nieuw betaal je voor dit type toch al gauw 350.000 euro. De mijne is negen jaar oud en heeft daar maar een fractie van gekost." Kleinjans rekent dat de totale deelname hem tussen ,,40.000 euro en 45.000 euro kost. Gelukkig heb ik een beetje sponsoring gevonden."

In het verleden hebben de Belgen al wat van zich laten horen in de Route du Rhum. De Brit Mike Golding eindigde vier jaar geleden in de Belgische boot Ecover tweede. Jean-Luc Nélias, een Franse schipper die met de Belgacom onderweg was, gaf datzelfde jaar op. Patrick de Radiguès deed het nog het best met een zesde plaats in 2002.

Bescheiden

Kleinjans mag zich één van onze topzeilers noemen, al weet geen kat dat. ,,Te bescheiden? Waarschijnlijk wel. Maar ik heb geen tijd om reclame te maken voor mezelf.

First things first

, hé." Hij is aannemer, al is hij van opleiding stuurman ter lange omvaart. ,,Zeilen en mijn job zijn heel moeilijk te combineren. Als ik zeil, daalt het rendement van de firma. Gelukkig helpt mijn vader."

Als 21-jarige al stond hij Staf Versluys bij op de Rucanor Tristar, de boot die in 1985 meedeed in de meest prestigieuze wedstrijd ter wereld: de 'Whitbread Round the World'. In 1992 en 1996 won hij de oudste transatlantische wedstrijd, Plymouth (GBr)-Newport (VS): de vroegere Ostar. Hij vestigde ook keer op keer het overtochtrecord. Dit jaar brak hij het soloronderecord zonder stop rond de Britse en Ierse eilanden varen. Aan de Route du Rhum neemt hij pas voor het eerst deel, met de Roaring Fourty, in de klasse drie, de boten in de klasse tot 45-voeters. Zijn zeilboot is 12 meter lang, net geen 4 meter breed en net geen 3 meter diep. ,,Op de eerste plaats wil ik aankomen", zegt Kleinjans bloedernstig. ,,In mijn klasse zijn we met zijn zessen, ik heb tachtig procent kans om te winnen: mijn boot is redelijk goed in orde, ik heb veel ervaring en heb alle boten al eens geklopt."

Andere wereld

Al peis en vree is het niet. De schippers zijn boos dat hun individuele prijzengeld met veertig procent vermindert, maar de organisator zegt dat het budget van 320.000 euro dit jaar over acht klassen besteed wordt in plaats van vijf vorig jaar. Kleinjans deert het allerminst. ,,Het is nu of nooit dat ik deelneem", zegt hij.

Tiens, waarom is hij zo verzot op zeilen? ,,De lokroep van de zee. Het avontuur. Het is plezant. Je test jezelf. De competitie ook." Op zijn webstek drukt hij het filosofischer uit. ,,Eropuit trekken met de boot is een andere wereld binnenstappen. Alle dagelijkse zorgen vallen van je af, en je gaat op ontdekking, steeds opnieuw. Je bent in de natuur, je beseft ten volle de overgangen van dag en nacht. Je ziet 'zeebeesten' en dingen waar je in de ratrace aan de wal niet meer op let. De gejaagdheid valt weg, zelfs in een race, het begrip tijd is iets waar je weer terug bij kan stilstaan."

Op tv: Live op France 3 vanaf 12.05 uur. Meer info: www.michelkleinjans.be en www.routedurhum-labanquepostale.com